Mahakumbh Nose Spot: దుఃఖం చిమ్మిన ప్రదేశం.. ముంచేసిన మూఢత్వం.. ఏంటీ నోజ్‌ స్పాట్?

బ్రహ్మముహూర్తం.. మౌనీ అమావస్య.. మహాకుంభమేళా..త్రివేణి సంగమం.. నోజ్‌ స్పాట్…! పదులు సంఖ్యలో భక్తులు ప్రాణాలు కోల్పోయిన విషాద కథ ఇది. జనవరి 29, మంగళవారం.. అర్థరాత్రి దాటిన తర్వాత ప్రయాగ్‌రాజ్‌(Prayagraj) పుణ్యజలాల పరిమళంతో పరవశించిపోయాయి. లక్షాలది మంది నదీతీరంలో ఉషోదయం కోసం ఎదురుచూశారు. గంగా, యమునా, సరస్వతీ సంగమించే పవిత్ర సంగం నోజ్‌ స్పాట్‌ వద్దకు చేరేందుకు అర్థరాత్రి నుంచే భక్తజనం సంద్రంలా పారింది. కంటిమీద కునుకు లేకుండా ప్రయాణించిన భక్తులు హృదయంలో మోక్షం ఆశల నింపుకోని.. పెదవులపై శ్లోకాలు, మళ్లీ జన్మించకూడదనే తపనతో కాలినడకన నోజ్‌ స్పాట్‌ వద్దకు అడుగులువేస్తున్నారు. ఒక్కసారి ఆ పవిత్ర జలాల్లో మునిగితే, జన్మజన్మల పాపాలు తొలగిపోతాయనే నమ్మకం వారిది. ఆ విశ్వాసంతోనే లక్షలాది మంది ఒక్కసారిగా నోజ్‌స్పాట్‌(Nose Spot) వద్దకు ఉరకలెత్తారు. అటు మృత్యువు మెల్లగా తన పంజా విసురుతుందన్న విషయాన్ని గమనించలేకపోయారు. ఆధ్యాత్మికత, భక్తి, మోక్షాన్ని మట్టిపాలు చేస్తూ మృత్యువు నృత్యం చేయడానికి వస్తుందన్న విషయం వారికి తెలియలేదు. దీంతో క్షణాల్లో నదీ ఘాట్లు రక్తంతో తడిసిపోయాయి. ఓవైపు పిల్లలను పోగొట్టుకున్న తల్లుల రోదన.. మరోవైపు తల్లిదండ్రులను కోల్పోయి ఒంటరిగా మిగిలిన చిన్నారుల కన్నీళ్లు ఆ ప్రదేశాన్ని శ్మశానంలా మార్చాయి. ఇది భక్తికి, నమ్మకాలకు, ముహూర్తాలకు అదుపు తప్పిన జనసందోహానికి మూల్యంగా చెల్లించిన రక్త గాథ.

స్నానం చేస్తే పాపాలు ఎలా పోతాయి?

మహాకుంభమేళ(MahaKumbhmela)లో నోజ్‌ స్పాట్‌కి ఎంతో ప్రాముఖ్యత ఉంది. ఇది మామూలు ప్రదేశం కాదు. స్వర్గానికి ద్వారం అన్నట్లుగా భావించే స్పాట్. ఈ ప్రదేశం గంగా, యమునా, సరస్వతీ నదుల సంగమ బిందువుగా హిందువులు పరిగణిస్తారు. ఇది త్రిభుజాకారంలో ఉండటంతో నోజ్‌.. అంటే ముక్కు అనే పేరు వచ్చింది. ఇది త్రివేణి సంగమానికి గుండె లాంటిది. మోక్షద్వారం అని భక్తులు భావించే త్రిమూర్తుల ప్రదేశం ఇది. హిందూ మత విశ్వాసాల ప్రకారం అక్కడ స్నానం చేస్తే మరో జన్మ ఉండదని.. గత జన్మల పాపాల కూడా పోతాయని పండితులు చెబుతుంటారు. ముఖ్యంగా మహాకుంభం సమయాల్లో గ్రహ గమనం, పంచాంగ స్థితి వల్ల ఈ ప్రదేశం మరింత పవిత్రమవుతుందని భక్తులు విశ్వసిస్తారు. ఈ నమ్మకమే కోట్లాదిమందిని ఒక్క ప్రదేశానికే కదిలించింది. పరమపదాన్ని తాకాలనుకున్న భక్తులను, భూమిపై అర్ధాంతరంగా తనువు చాలించేలా చేసింది.

ముందుగా తెలిసినా ఏం చేసినట్టు?

నిజానికి మహా కుంభమేళను దృష్టిలో ఉంచుకుని ఉత్తరప్రదేశ్ ప్రభుత్వం భారీగా సంగం నోజ్‌ విస్తరణకు చర్యలు తీసుకుంది. 26 హెక్టార్ల భూమిని నదీ తీరానికి అదనంగా జోడించింది. మరింత మంది భక్తులు స్నానం చేసేందుకు వీలుగా ఏర్పాట్లు చేసింది. 1,650 మీటర్ల పొడవునా ఇసుక బస్తాలు వేసి తాత్కాలిక ఘాట్లు నిర్మించింది. నోజ్‌ స్పాట్‌లో గంటకు 2 లక్షల మంది భక్తులు స్నానం చేయగలిగేలా చేసింది. 2019 కుంభమేళలో గంటకు 50,000 మంది మాత్రమే స్నానం చేయగలిగే స్థితి ఉండగా, ఇప్పుడు దీన్ని నాలుగు రెట్లు పెంచింది. కానీ ఇవేవీ సరిపోలేదు. భక్తుల సంఖ్య మరీ ఎక్కువగా ఉండటంతో ఈ ఏర్పాట్లు కూడా విఫలమయ్యాయి. అయితే ఇంతమంది మౌని అమావస్య నాడు వస్తారని ప్రభుత్వానికి ముందే తెలుసు. అయినా కూడా ఎలాంటి కొత్త ప్రణాళికా ఆలోచించలేదన్న విమర్శలు వినిపిస్తున్నాయి. ఎందుకంటే జనవరి 13న పౌష పౌర్ణమి నాడు ప్రారంభమైన మహాకుంభమేళలో మొదటి స్నానానికి భక్తులు ఈ నోజ్‌స్పాట్‌కు భారీగా చేరుకున్నారు. ఆ రోజు గంటకు సగటున 3 లక్షల మంది నోజ్‌ స్పాట్‌లో స్నానం చేశారని లెక్కలు చెబుతున్నాయి. ఇక జనవరి 14 అమృత స్నానం నాడు కూడా ఇదే విధమైన రద్దీ నెలకొంది. అందుకే జనవరి 29 మౌని అమావస్య స్నానం రద్దీ ఊహించని విధంగా ఉంటుందని ముందుగానే ప్రభుత్వం అంచనా వేసినా దానికి తగిన ఏర్పాట్లు చేయలేదని ప్రతిపక్షాలు ఆరోపిస్తున్నాయి. ఇక ఫిబ్రవరి 3 బసంత్ పంచమి నాడు కూడా మరో ప్రధాన స్నాన ముహూర్తం ఉంది. ఈ ప్రధాన స్నానాల రోజుల్లో భక్తుల సంఖ్య విపరీతంగా పెరుగుతోంది.. కానీ సంగం నోజ్‌ ఒక్కటే మహాకుంభమేళా ప్రదేశం కాదు. 4,000 హెక్టార్లలో ఈ మేళా విస్తరించి ఉంది. గంగా, యమునా నదుల తీరాలలో కూడా అనేక ఘాట్లు ఉన్నాయి. కానీ, భక్తుల నమ్మకం మాత్రం సంగం నోజ్‌పైనే ఎక్కువగా ఉండడంతో అక్కడే రద్దీ ఉంటుంది.

ఇదేం భక్తి?

ఏది ఏమైనా ఉత్సాహంగా కుంభమేళాకు వచ్చిన వారు అక్కడే ప్రాణం విడవడం అత్యంత బాధాకరం. అటు భక్తి అంధత్వంగా మారకూడదన్న అభిప్రాయాలూ వినిపిస్తున్నాయి. పుణ్యం అంటే ప్రాణాల్ని ప్రమాదంలో పెట్టడమేనా? ఆధ్యాత్మికత అంటే జనసంద్రంలో నలిగిపోవడమేనా అన్నది భక్తులే ఆలోచించుకోవాలని హిందూ పండితులు సైతం పెదవి విరుస్తున్న పరిస్థితి. మొత్తానికి మోక్షాన్ని అందిస్తుందని భావించిన ప్రదేశం.. మరణాలను మిగిల్చిన స్థలంగా మారడం మహాకుంభమేళ చరిత్రలో ఓ చీకటి అధ్యాయం.

ALSO READ: మౌని అమావస్య రాసిన మృత్యుశాసనం.. 1954 నుంచి 2025 వరకు భక్తులను చంపేసిన ముహూర్తాల మూఢత్వం!